Akwarium nabiera indywidualnego uroku, jeśli jego dno jest pokryte kamieniami, które samodzielnie znalazłeś i wybrałeś. Jest też to jednak dość ryzykowane, jeżeli przed włożeniem ich do akwarium nie zostaną przetestowane. O tym więcej w dzisiejszym materiale.
W trakcie spacerów, zwłaszcza w pobliżu strumyków, rzek, czy jezior – możemy natrafić na sporą ilość przeróżnych kamieni. Są małe i duże, żwirek, skałki i głazy. Niektóre są tak ładne, że od razu chciałbyś wkomponować je w aranżację swojego akwarium. Pamiętaj jednak, że skład niektórych skał może zmienić twardość i pH wody w sposób szkodliwy dla ryb i roślinek. Kamienie znalezione na dworze mogą być pokryte zanieczyszczeniami, które stwarzają dodatkowe zagrożenie.
Czy można używać kamieni znalezionych w nieznanym miejscu? Akwaryści mają co do tego mieszane opinie. Uważa się, że jeżeli nie jesteś ekspertem w określaniu rodzaju, czy składu skał – najlepiej jest kupić gotowe skały i podłoża, które przed sprzedażą zostały uznane jako bezpieczne do użytku w akwarium. Są również głosy mówiące, że możesz z niego korzystać, o ile wykonasz kilka czynności na wszelki wypadek.
Jak testować skały
Głównym zagrożeniem związanym z używaniem w akwarium własnego żwiru i kamieni znalezionych na zewnątrz jest możliwość, że zawierają one wapń, który może podnieść pH wody. Przed wykonaniem testu dokładnie umyj kamienie, aby usunąć cały luźny piasek, nalot, czy zanieczyszczenia biologiczne.
Badanie na obecność wapnia jest dość proste i można je wykonać we własnym domu. Umieść testowane skały w naczyniu, a następnie nanieś na nie kilka kropel octu. Jeśli ocet (to kwaśna substancja) musuje lub pieni się na skale, nie używaj jej. Reakcja chemiczna, którą właśnie obserwujesz wskazuje, że testowany kamień zawiera wapń. Wpłynie on na pH wody.
Innym sposobem testowania skał i żwiru jest umieszczenie umytych kamieni w wiadrze, całkowicie zanurzonych w niewielkiej ilości wody, której używasz w działającym akwarium. Najpierw sprawdź pH i twardość wody w akwarium, a następnie po tygodniu ponów test wody z wiadra. Jeżeli nastąpi znaczna zmiana – skały lub żwirek będą powodowały problemy u zbiorniku.
Jakich skał i kamieni unikać w akwarium?
Skały, których należy unikać, to te, które są wysoce wapienne, co oznacza, że zawierają dużą ilość wapnia. Ponadto zawsze unikaj skał o ostrych krawędziach, o które mogą kaleczyć się ryby. Również takie, które błyszczą się lub mienią mogą mieć skład zmieniający parametry wody, a nawet mogący stanowić zagrożenie dla zwierząt w naszym akwarium.
Wapień, muszle lub zmiażdżony koral
Nie są wskazane w większości zbiorników słodkowodnych, ale mogą być używane w zbiornikach z pielęgnicami z afrykańskich jezior Tanganika i Malawi, gdzie pożądane są wyższe pH i twardość węglanowa). Skały koralowe ponadto wykorzystuje się w akwarystyce morskiej.
Marmur, dolomit
Są skałami składającymi się gównie z węglanu wapnia i magnezu. Rozpuszczając się w wodzie podnoszą pH i twardości, co niekorzystnie wpływa na większość gatunków popularnych ryb akwariowych.
Bazalt
W sklepach oferowany w postaci kamieni lub czarnego żwirku. Niespreparowany ma bardzo ostre krawędzie. Przydatność tej skały jest dyskusyjna, gdyż bogata jest w związki wapnia i magnezu. Podłoże bazaltowe nie nadaje się dla rybek dennych np. zbrojników, czy kirysków, które mogą pokaleczyć się grzebiąc w dnie.
Geoda
Struktura niezwykle atrakcyjna wizualnie, szaro-brązowe „jajo” wypełnione kryształami różnych minerałów. W akwarystyce niewskazana ze względu na ostre krawędzie i możliwość wypłukiwania przez wodę minerałów o różnym składzie.
Bezpieczne skały i kamienie do akwarium
Niezwykle ważne jest, aby to, co wkładamy do akwarium wykazywało całkowitą neutralność dla środowiska w akwarium (nie rozpuszczało się w wodzie) i charakteryzowało się na tyle gładką powierzchnią, żeby nie stanowić zagrożenia dla rybek w akwarium, a także dla naszych rąk w trakcie prac przy nim.
Granit
Najczęściej spotykana skała na Ziemi. Ma atrakcyjny wygląd różnokolorowego zlepku minerałów w odcieniach czerni, szarości, brązu, a nawet czerwieni.
Kwarc
Najpospolitszy minerał skorupy ziemskiej. W wersji rozdrobnionej tworzy zwyczajny piasek. Występuje w wielu odmianach kolorystycznych.
Łupki
Duża grupa skał różniących się składem i pochodzeniem, a więc i przydatnością do celów akwarystycznych. Atrakcyjne w nich jest to, że da się je łatwo rozłupać w swego rodzaju plasterki czy w miarę równe płyty. Przed użyciem koniecznie wykonaj próbę rozpuszczalności z octem na danym kawałku skały.
Gnejs, czyli łupek drzewiasty
Wyglądem przypomina skamieniałą korę. Bardzo atrakcyjna skała, często nieregularnie pasiasta, pstra i błyszcząca. Łatwo można z niej stworzyć labirynty i „domki”.
Skała lawowa
Dość lekka, ale bardzo twarda, silnie porowata skała wulkaniczna. Właściwie nie wpływa na parametry wody, o ile nie ma żył mineralnych. Rozdrobniona jest świetnym medium filtracyjnym, mającym dużą powierzchnie do zasiedlenia przez pożyteczne bakterie. Występuje w kolorze czarnym lub czerwono-brązowym. Bardzo dobry materiał do aranżacji i baza do mocowania roślin, które mogą rosnąć poza gruntem. Należy jednak ostrożnie dobierać kawałki tej skały, często ma ostre krawędzie.
Onyks
Prawdziwy onyks (zwany arabskim, czarnym lub chalcedonowym) jest minerałem bogatym w kwarc, czarno-białą skałą, dość rzadką, wykorzystywaną w jubilerstwie. Jednak w kamieniarstwie pod nazwą onyks rozumie się także laminowane skały wapienne. Trzeba więc uważać bo pod „bezpieczną” nazwą możemy otrzymać kontrowersyjny kamyczek.
Piaskowiec
Piaskowce skały o bardzo różnych kolorach, o strukturze ziarnistej i różnym składzie. W sklepach można znaleźć przepiękne pasiaste piaskowce w odcieniach czerwieni, pod nazwą Rainbow Stone. Zawsze przetestuj przed użyciem, ponieważ może zawierać domieszki wapienia.
Uwaga. Wiele żwirów i skał zawiera mieszaninę RÓŻNYCH minerałów, także w tym samym fragmencie skały. Nawet jeśli uważasz, że poprawnie zidentyfikowałeś kamień jako bezpieczny, zawsze go przetestuj, aby mieć pewność. Zawsze warto też zalać wrzątkiem skały znalezione na dworze – mogą mieć na sobie różne drobnoustroje lub zanieczyszczenia. Nie rób tego w zimie zaraz po przyniesieniu kamieni z zewnątrz, gdyż różnica temperatur między zimną skałą a wrzątkiem prawdopodobnie spowoduje popękanie i rozpad kamienia. Po prostu odczekaj aż skała ogrzeje się do temperatury pokojowej.
