Praktycznie każdy właściciel ryb patrzył na swoje akwarium i zastanawiał się ile ryb może w nim umieścić. Akwaria nie są wyposażone w żaden kalkulator ani tabelkę hodowlaną. W rezultacie wielu właścicieli nieświadomie przerybia swój zbiornik, co czasami kończy się katastrofą. Skąd więc właściciel akwarium może wiedzieć ile ryb może u niego zamieszkać? Należy wziąć pod uwagę kilka czynników, a także kilka metod obliczania bezpiecznego poziomu ilości rybek.
„1 litr na 1 cm” to błędny przelicznik. Dlaczego?
Najbardziej znaną zasadą zarybiania akwarium jest zasada jednego centymetra ryby przypadającego na litr wody. Chociaż ten rodzaj obliczeń działa jako przybliżone oszacowanie, pozostawia wiele miejsca na błędy. Zasada nie bierze pod uwagę nowoczesnych systemów filtracji, czy masz żywe rośliny, odpowiednie oświetlenie i jakie ryby chcesz trzymać. Podobnie jak ludzie, nie wszystkie ryby mają ten sam rozmiar i kształt. Wpuszczenie do kilkudziesięciolitrowego akwarium 10 cm danio pręgowanych to nie to samo, gdybyśmy wpuścili 10 cm złotych rybek. Większe ryby wytwarzają znacznie więcej odchodów i dlatego wymagają większej ilości wody i wydajniejszych filtrów.
Różnica wymagań
Różne gatunki wymagają różnych warunków. Ryby pochodzące z rwących rzek i strumieni wolą silny nurt wody możliwy do utworzenia jedynie w długim akwarium. Inne gatunki lepiej czują się w zbiorniku z mnóstwem kryjówek i spokojnym ruchem wody, np. bojowniki czy złote rybki.
Ryby również potrzebują miejsca do pływania, niektóre bardziej niż inne. Nawet jeśli liczby mogą wyglądać dobrze na papierze, w rzeczywistości zbiornik może być zbyt mały, aby ryba mogła się normalnie poruszać. Dotyczy to zwłaszcza gatunków aktywnych, a także gatunków pływających w ławicach. Tutaj warto wspomnieć również o innym aspekcie – ryby ławicowe powinny być trzymane w grupach liczących minimum 5-6 sztuk. W zbyt małym akwarium dodanie wyłącznie jednej lub dwóch takich ryb tylko je zestresuje, obniży odporność i skróci życie.
Wiek i wielkość
Co więcej, ryby często nie są w pełni rozwinięte, gdy przynosimy je do domu. Uroczy mały sum, który dzisiaj ma zaledwie 3 cm długości, za kilka miesięcy może mieć już 30 cm i nadal rosnąć. Przy obliczaniu zarybienia w akwarium należy uwzględnić docelowy rozmiar dorosłej ryby. Wielu właścicieli nie ma jednak pojęcia ile lat ma ich rybka ani jak duża kiedyś się stanie. Przed dokonaniem zakupu ryb zawsze sprawdź informacje o danym gatunku, aby określić rzeczywisty rozmiar dorosłych osobników. Dobre sklepy zoologiczne będą miały informacje o rybkach oraz wskazówki z jakimi innymi gatunkami można je trzymać. W dobie smartfonów i powszechnego dostępu do internetu informacje o wielkości ryb i ich wymaganiach są na wyciągnięcie ręki, można ich poszukać nawet stojąc w sklepie przed regałem z akwariami.
Błędne założenia kalkulacji pojemności akwarium
Innym błędem jest założenie, że rozmiar zbiornika jest równy liczbie litrów wody, którą on mieści. Zbiornik o pojemności 54 litrów (60 x 30 x 30 cm, mierzone na zewnętrznych krawędziach szkła) zaaranżowany żwirem, kamieniami, roślinami i różnymi dekoracjami nie mieści już 54 litrów wody. W rzeczywistości objętość wody jest często o 10-15% mniejsza niż rozmiar zbiornika.
Zasada 1 litr na 1 cm jest w miarę rozsądna, dla bezpieczeństwa warto jednak przeznaczyć znacznie więcej miejsca na jedną rybkę.
Powierzchnia lustra wody ma znaczenie
Im większa powierzchnia wody, tym większa wymiana tlenu, co z kolei umożliwia trzymanie w akwarium większej ilości ryb. Dlatego rozmiar lustra wody ma bezpośredni wpływ na to, ile ryb można trzymać w akwarium. Zbiornik, który jest wysoki i cienki, może pomieścić tyle samo wody, co zbiornik, który jest krótki i szeroki, ale oba mają bardzo różną wielkość lustra wody.
Stosując regułę pola powierzchni, brana jest pod uwagę różnica kształtu między zbiornikami. Pole powierzchni oblicza się, mnożąc szerokość razy długość zbiornika. Zgodnie z zasadą powierzchni wody, w zbiorniku można umieścić jeden centymetr ryby na każde 15 centymetrów kwadratowych powierzchni.
To wyliczenie ma jednak wiele takich samych wad jak reguła jednego centymetra. Zakłada, że ryby są stosunkowo smukłe, co nie zawsze ma miejsce. Jeśli w akwarium trzymane są ryby o szerokim ciele, obliczenia należy zmienić – na jeden centymetr ryby na każde 20 centymetrów kwadratowych powierzchni.
Podobnie jak zasada jednego centymetra, zasada pola powierzchni nie jest idealna. Jego podstawową zaletą jest to, że uwzględnia akwaria o nietypowych kształtach.
Plusy i minusy
Jako ogólna miara dla normalnych sytuacji, reguła jednego centymetra działa prawidłowo i jest bardzo łatwa do obliczenia. Jeśli jej używasz, zawsze używaj litrów netto wody (wielkość zbiornika) i weź pod uwagę rozmiar dorosłej ryby oraz jej kształt. Jeśli akwarium ma niestandardowy rozmiar, zasada pola powierzchni będzie działać lepiej niż standardowa zasada jednego centymetra. Zawsze lepiej jest wpuścić mniej ryb niż za dużo.
I co ważne, do już działającego akwarium nie wpuszczaj na raz wszystkich nowych ryb jednocześnie. Odchody ryb są toksyczne dla całej populacji. Na szczęście na bieżąco rozkładają je pożyteczne bakterie. Te kolonie bakteryjne potrzebują czasu, aby przystosować się do zmian obciążenia biologicznego. Wprowadzając kilka ryb na raz, bakterie mają wystarczająco dużo czasu, aby się rozwinąć i zająć toksynami z rybich odchodów.
Filtracja ma znaczenie
Na koniec pamiętaj, że filtracja również odgrywa dużą rolę w tym, ile ryb będzie zamieszkiwać twoje akwarium. Twój filtr powinien być w stanie przefiltrować minimum cztery razy więcej wody w ciągu godziny niż wynosi pojemność akwarium. Przeczytaj więcej: O konserwacji filtrów i jak często to robić.
