Jeśli kiedykolwiek zauważyłeś pianę unoszącą się na powierzchni wody w akwarium, być może zastanawiałeś się, skąd ona pochodzi lub martwiłeś się, że stanowi ona zagrożenie dla twoich ryb. Piana na wodzie akwariowej może pochodzić z wielu źródeł; niektóre są nieszkodliwe, a inne mogą być śmiertelne dla rybek. Oto najczęstsze przyczyny powstawania piany na wodzie w akwarium i sposoby jej wyeliminowania.
Zbyt szybkie wlewanie wody
Bąbelki i piana tworzą się dość łatwo, gdy płyny są mieszane. Potrząśnij wystarczająco mocno dowolnym płynem, a na jego powierzchni utworzą się bąbelki. Podczas napełniania lub uzupełniania akwarium wodą, dość łatwo wstrząsnąć ją na tyle, by powstało wiele bąbelków powietrza, a nawet delikatna piana. To zupełnie normalne. Jeśli chcesz uniknąć bąbelków podczas napełniania lub uzupełniania zbiornika, wlej powoli nową wodę na czystą płytkę, siatkę a nawet dłoń trzymaną pod lekkim kątem, tak aby woda spływała po niej do zbiornika, zamiast silnie rozpryskiwać się do akwarium.
Jeśli masz listwę napowietrzającą lub filtr z dużą wydajnością, mogą one wystarczająco poruszać wodą, aby wytworzyć pianę. Ogólnie rzecz biorąc, ta wytworzona pod ciśnieniem piana nie występuje w dużych ilościach i składa się z dużych pęcherzyków, które szybko się rozpraszają. Ten rodzaj pianki jest całkowicie nieszkodliwy i nie ma się czym martwić. Ale inne rodzaje pianek mogą wskazywać na zagrożenie chemiczne.
Mydło w akwarium
Czasami przyczyną piany w akwarium są środki chemiczne, np. mydło lub płyn do mycia naczyń. Najczęstszym błędem jest stosowanie np. gąbki używanej wcześniej do zmywania naczyń. Również mycie takimi środkami sprzętu (wiaderek, gąbek itp.) powoduje przedostawanie się ich do wody akwariowej.
Upewnij się, że narzędzia do zbiorników nie są używane do niczego innego poza czyszczeniem akwarium. Przygotuj sobie specjalne miejsce, w którym będziesz przechowywał narzędzia do sprzątania akwarium, również dedykowane wiaderko. Poinformuj domowników, jak ważne jest to, aby nigdy nie używać tych narzędzi do niczego innego niż cele akwariowe.
Jeśli nawet niewielka ilość mydła lub środka czyszczącego przedostanie się do akwarium, zwykle spowoduje to powstanie tęczowych bąbelków. Ten rodzaj piany jest bardzo niebezpieczny, ryby mogą szybko umrzeć. Po pierwsze są to głównie środki powierzchniowo czynne (zmieniają napięcie powierzchniowe wody) – i mogą wpływać na wymianę gazową w skrzelach ryb. Po drugie są zwyczajnie trujące.
Jeśli zauważysz taką pianę na powierzchni wody natychmiast przenieś ryby do innego przygotowanego akwarium (lub do czystego wiadra, jeśli nie masz innego zbiornika). Każde zabrudzone mydłem akwarium koniecznie musimy opróżnić, a wszystko dokładnie wypłukać, aby usunąć resztki niepożądanej chemii. Napełnij akwarium odchlorowaną wodą o tej samej temperaturze co akwarium. Pamiętaj, aby wyczyścić również filtr, wymieniając wszystkie media filtracyjne, które miały kontakt ze środkami czyszczącymi.
Białko w akwarium
Pianka białkowa jest wynikiem powstawania drobnych pęcherzyków powietrza pokrywających odpady na bazie białka. Powoduje to ich zlepianie się i tworzenie „śmierdzącej” piany. Ten problem jest znacznie bardziej rozpowszechniony w akwariach morskich, ale czasami występuje również w akwariach słodkowodnych. W akwarystyce morskiej do usuwania nadmiaru białek z wody stosuje się tzw. odpieniacze, jednak nie są one skuteczne w akwariach słodkowodnych.
Obecność piany białkowej oznacza, że akwarium wymaga intensywniejszego sprzątania. Upewnij się, że filtr jest czysty i usuń wszelkie zanieczyszczenia z akwarium za pomocą odmulacza. Regularna wymiana wody, konserwacja filtra i rutynowe czyszczenie podłoża sprawią, że nie będziesz mieć problemu z pianką białkową.
Może się okazać, że ryba zdechła w trudno dostępnym miejscu, za roślinami lub skałami. Rozpadające się rybie zwłoki są bogatym źródłem białka i częstą przyczyną powstawania piany białkowej. Warto raz na jakiś czas policzyć swoje rybki, by upewnić się, że żadnej nie brakuje. Z rozkładających się resztek roślin mogą również uwalniać się białka, więc przycinaj i usuwaj martwe liście roślin akwariowych. W walce z resztkami mogą wspomagać nas ślimaki (np. zatoczki, świderki).
Bąbelkowe gniazdo ryb w akwarium
Niektóre ryby, jak samiec bojownika czy gurami, budują specjalne gniazda z piany. Tworzą ją z pęcherzyków powietrza otoczonych śliną. To forma pokazu godowego, który ma przyciągnąć samicę. Samce nie wiedzą, że samica pojawi się w ich zbiorniku wyłącznie wtedy, gdy przyniesiesz ją ze sklepu zoologicznego. Będą więc tworzyć takie gniazda niezależnie od tego, czy samiczka będzie w pobliżu czy nie. Staraj się nie przeszkadzać w ich budowie. Nawet jeśli w akwarium jest tylko jedna ryba, zniszczone gniazdo może spowodować stres u jego oddanego budowniczego. Jednak tworzenie gniazda wcale nie oznacza dobrego samopoczucia ryby, a tylko uzewnętrznienie instynktu.
Piana po zastosowaniu preparatów akwarystycznych
Niektóre leki i preparaty pielęgnacyjne stosowane w akwarystyce również mogą być przyczyną piany. Przed zastosowaniem każdego środka dokładnie przeczytaj jego ulotkę i postępuj zgodnie z zaleceniami producenta.
