Wiele osób mówi o pożytecznych bakteriach nitryfikacyjnych, które robią wiele dobrego w naszych akwariach. Jednak wciąż często powtarza się mit o negatywnym działaniu bakterii beztlenowych. Są tak samo pożyteczne i pomagają w redukcji azotynów i azotanów.
Bakterie beztlenowe żyją na obszarach pozbawionych tlenu. Bakterie beztlenowe wykorzystują do oddychania tlen dołączony do azotanu, co uwalnia azot, który następnie może wydostać się do atmosfery. Najczęstszym miejscem w akwarium, w którym można znaleźć bakterie beztlenowe, jest dolna warstwa piasku i głębokie warstwy żwiru. Można je również znaleźć w przewodzie pokarmowym zwierząt, w tym ryb. Aby zachęcić duże populacje bakterii beztlenowych do osadzenia się w zbiorniku, miejsce nie może mieć łatwego dostępu do kolumny wody bogatej w tlen.
Proces redukcji azotanów w akwarium z bakteriami beztlenowymi jest często określany jako denitryfikacja lub metoda naturalnej redukcji azotanów (NNR). Bakterie beztlenowe najpierw przekształcają azotan w azotyn (NO2), a następnie w azot (N2). Proces denitryfikacji może również wytworzyć minimalną ilość siarkowodoru, ale jego ilość jest również przetwarzana przez inne bakterie w akwarium i nigdy nie osiąga poziomu toksycznego. Siarkowodór można łatwo wykryć po zapachu zgniłych jaj (siarki).
W internecie bardzo często powtarzany jest mit, że bakterie beztlenowe wytwarzają toksyczny poziom siarkowodoru, a to może zabić ryby. Internauci radzą, by usuwać kieszenie, w których gromadzą się bakterie beztlenowe, poprzez częste odkurzanie piasku lub żwiru. Tymczasem, w akwarystyce morskiej chętnie stosuje się grubą warstwę piasku i skał, by zapewnić jak najwięcej środowiska do kolonizacji przez bakterie beztlenowe. Odgrywają ważną rolę w kontrolowaniu poziomu azotanów w zbiorniku.
W ekosystemie akwarium słodkowodnego możemy pobudzić kolonizację bakterii beztlenowych, stosując podłoże piasku o grubości od 4 do 5 cm. Im większe ziarno, tym głębsze musi być podłoże, aby sprzyjać rozwojowi warstwy beztlenowej. Aby skorzystać ze zdolności bakterii beztlenowych do redukcji azotanów, konieczna jest bardzo powolna wymiana/przepływ wody przez podłoże. Aby pomóc w powolnej wymianie wody przez górną warstwę dna piasku, dobrym wyborem jest dodanie ryb, takich jak pielęgnice przesiewające piasek, kiryski, bocje, czy ślimaki.
Bakterie beztlenowe wymagają do rozwoju zasadowego pH wyższego niż 7,0. Gdy podłoże utworzy warstwę beztlenową, nie wolno jej naruszać podczas przeprowadzania konserwacji akwarium. Podczas podmiany wody wystarczy odciągnąć resztki od wierzchu podłoża.
Następnym razem, gdy pomyślisz o pożytecznych bakteriach w akwarium słodkowodnym, nie zapomnij o beztlenowych naturalnych reduktorach azotanów.
- Może Cię zaciekawić także: Biologiczne usuwanie azotu ze ścieków komunalnych (źródło zewnętrzne)