Wiele osób zastanawia się, jaka powinna być optymalna temperatura w akwarium słodkowodnym, słonowodnym oraz, czy można stosować kilka słabszych grzałek w różnych miejscach? O tym w dzisiejszym materiale.
Nie zobaczysz gołym okiem, jaką temperaturę ma woda w twoim akwarium, a to niezwykle ważny temat dla zdrowia rybek w zbiorniku. Jeżeli jeszcze nie monitorujesz temperatury wody, narażasz życie ryb. W dzisiejszym materiale dowiecie się wielu niezbędnych rzeczy dotyczących utrzymywania odpowiedniej temperatury wody w akwarium oraz dlaczego czasem należy ją zmienić.
Temperatura wody w naturze
Każdy gatunek ryby ma inny optymalny zakres temperatury wody, w którym będzie mu się dobrze żyło i rozwijało. Wiele rybek z akwarium pochodzi z różnych regionów świata, stąd ich różnorodne upodobania. Jednak kluczowym słowem w tym przypadku jest zakres. W większości przypadków twoje ryby nie potrzebują dokładnej temperatury. W naturalnych zbiornikach i na wolności nie ma nigdzie zainstalowanej grzałki, która w magiczny sposób sprawiałaby, że woda będzie miała stałą temperaturę. Do tego dochodzą pory roku, bezpośrednie słońce, noc, a nawet deszcz – to wszystko wpływa na dość duże wahania temperatury powietrza, co ma wpływ również na wodę. Po prostu nie ma szans, by rybki mogły cały czas pływać w wodzie o takiej samej temperaturze. W rzeczywistości, ryby słodkowodne mogą doświadczać wahań temperatury nawet o 30 stopni Celsjusza! Co ciekawe, nawet na rafie koralowej temperatura może wahać się dziennie między 20-32 stopnie Celsjusza.
Dlaczego więc inwestujemy w grzałki i staramy się zapewnić w akwariach stabilną temperaturę wody? Cóż, wszystko sprowadza się do tego, jak szybko się ona zmienia. Ponieważ oceany, jeziora i rzeki zawierają tak dużo wody, wzrost lub spadek jej temperatury zajmuje dość dużo czasu. W zależności od warunków, może to trwać dzień a nawet cały sezon. Mała ilość wody w twoim akwarium może się szybko nagrzać lub ochłodzić w zależności od temperatury na zewnątrz zbiornika. To właśnie ta gwałtowna zmiana jest problemem. Czasami otwarcie okna na kilka minut w zimie może być zabójcze dla rybek w nieogrzewanym akwarium. Letnie i bezpośrednie promienie słoneczne również mogą szybko podgrzać wodę, szczególnie w małych zbiornikach z ciemnym podłożem.
Tak więc w twoim akwarium domowym, celem jest utrzymanie temperatury wody w zakresie optymalnym dla ryb, bezkręgowców, roślin lub koralowców.
Właściwa temperatura w akwarium i zdrowie ryb
Co robisz, gdy jest ci zimno? Prawdopodobnie zakładasz sweter lub podkręcasz grzejnik. Z drugiej strony, co byś zrobił, gdyby było ci za ciepło? Jeżeli masz możliwość, to zdejmujesz dodatkowe ubranie. Jeżeli nie, to pomocny okazuje się zimny napój, lody, czy klimatyzacja. Niestety nie są to opcje dla twoich małych rybek. Są zmiennocieplne. Oznacza to, że po prostu nie potrafią regulować temperatury swojego ciała – ta zmienia się wraz z temperaturą wody. Na wolności ryby mogą popłynąć w cieplejsze lub zimniejsze miejsca akwenu. W akwarium nie ma tego luksusu i nie ma również możliwości ucieczki.
Jeśli woda w twoim akwarium jest zbyt zimna, metabolizm ryb zwolni, co doprowadzi do ich spowolnienia i ospałości. Ciepła woda działa odwrotnie, ryby stają się żywsze, a nawet nadpobudliwe. Z kolei zbyt duże wahania temperatury wody generują stres u rybek, a ten obniża wydolność ich układu odpornościowego. Z tego powodu są bardziej podatne na choroby i pasożyty, które np. żywią się ich płetwami, czy skrzelami. Bakterie i pasożyty są obecne w każdym akwarium, ale w normalnych warunkach, układ odpornościowy ryb z łatwością radzi sobie z nimi.
Życie rybek zależy od twojej zdolności do utrzymania odpowiedniej temperatury dla nich.
Nie masz ryb? Nadal będziesz musiał monitorować temperaturę. Zaobserwowano, że na bezkręgowce, koralowce, rośliny i glony negatywnie wpływają temperatury spoza ich preferowanego zakresu. Temperatura wody ma wpływ nawet na pożyteczne bakterie w akwarium. Preferowany zakres wynosi od 18-29 stopni Celsjusza. W temperaturze 35 stopni Celsjusza bakterie giną, co może prowadzić do skoków poziomu toksycznego amoniaku w zbiorniku. Niższe temperatury powodują, że bakterie stają się mniej aktywne, a nawet mogą przejść w stan uśpienia.
Optymalna temperatura wody i kiedy ją zmieniać?
Optymalna temperatura wody zależy przede wszystkim od gatunku rybek oraz pozostałej fauny znajdującej się w naszym akwarium. Dla większości zastosowań za najbardziej uniwersalną temperaturę uważa się 25-27 stopni Celsjusza. To właśnie do takiego poziomu będą ogrzewały wodę uniwersalne i tańsze grzałki bez termoregulacji (z termostatem). Te nieco droższe umożliwiają regulację nawet o 0.3 stopnia w zakresie 15-35 stopni. Wyższa temperatura przyda się do zwalczania niektórych chorób ryb, np. ospy rybiej, czyli inwazji kulorzęska (Ichthyophthirius multifiliis).
Co zrobić, gdy w akwarium jest za ciepła woda?
Z pewnością warto zainwestować kilka złotych w termometr. Pozwoli nieustannie monitorować temperaturę wody i wykryć np. gdy uszkodzeniu ulegnie grzałka. Co ciekawe, o ile grzałka przydaje się w zimniejsze dni, tak w lecie może pojawić się odwrotny problem – w akwarium zrobi się za ciepło.
W czasie upałów pierwszą rzeczą do zrobienia jest zwiększenie ruchu wody. Możemy to osiągnąć poprzez ustawienie filtra tak, aby wypływająca woda poruszała powierzchnią. Można również zastosować specjalny rodzaj wylotu filtra – deszczownię.
Im cieplejsza woda, tym mniej tlenu będzie mogło się w niej rozpuścić, ale w wyższych temperaturach metabolizm ryb będzie wyższy, co zwiększy ich zapotrzebowanie na tlen. Woda w ruchu lepiej się natlenia, a także bardziej paruje, co chłodzi wodę. Gdy jednak temperatura wody rośnie dalej, można zdjąć pokrywę akwarium i ustawić wentylator tak, aby dmuchał na jej powierzchnię. Zwiększy to parowanie, więc będziesz musiał częściej uzupełniać wodę (wodą destylowaną lub demineralizowaną!). Możesz użyć nieco chłodniejszej niż ta, która jest w akwarium. Nie przesadź jednak z różnicą temperatur – ryby mogą doznać szoku.
Innym sposobem jest zamrożenie wody w plastikowych butelkach i umieszczanie pojedynczo w zbiorniku lub w filtrze (w przypadku sumpa). Butelki muszą być dość małe, aby zbyt szybko nie wychłodziły wody. Jeżeli mamy częsty problem z nadmiarem ciepła spowodowany np. umiejscowieniem akwarium, możemy zainwestować w specjalne urządzenie chłodzące do akwarium. Niektóre z nich działają wewnątrz, a inne na zewnątrz zbiornika. Woda przepuszczana jest przez specjalny agregat, który ją ochładza i oddaje z powrotem. Urządzenia takie najczęściej wykorzystuje się w akwarystyce morskiej, gdyż fauna słonowodna jest w wielu aspektach znacznie wrażliwsza od słodkowodnej.
