Najpopularniejsze rybki: mieczyk Hellera (Xiphophorus hellerii)

Polska nazwa „mieczyk” pochodzi od wydłużenia dolnych promieni płetwy ogonowej u samców, które swym wyglądem przypomina właśnie miecz. Gatunek ryb jajożyworodnych. Pochodzi z Ameryki Środkowej: z terenów Meksyku, Gwatemali i Hondurasu.

Dymorfizm płciowy

Samice są grubsze, większe od samców i nie posiadają miecza. Osiągają do 12 cm długości. Samce natomiast są nieco mniejsze, smuklejsze i oprócz charakterystycznie wydłużonej płetwy ogonowej mają również gonopodium. Jeżeli samców w stadzie jest mało może się zdarzyć, że część samic zmieni płeć. Samce takie są większe, grubsze i mają mniejszy miecz. Zmiana płci może wystąpić nawet u samic, które wcześniej rodziły. Natomiast samce nie mogą stać się samicami. Miecz i gonopodium rozwijają się dopiero w okresie dojrzewania, więc rozróżnienie płci u młodych osobników jest właściwie niemożliwe.

Wyhodowano wiele odmian mieczyków, różniących się ubarwieniem i długością płetw. Dominujące kolory to: czerwony, czarny, oliwkowo-zielony oraz coraz częściej biały i żółty, w przeróżnych konfiguracjach. Odmiany bardzo łatwo krzyżować.

Warunki

Żyją w niewielkich stadkach. Na jednego samca powinno przypadać 2-3 samice. Należy unikać trzymania w jednym akwarium wielu samców (nie więcej niż 3-4), gdyż może dochodzić między nimi do pościgów i utarczek w wyniku walk o terytorium. Akwarium musi być odpowiednio duże (minimum 100 litrów), miejscami gęsto obsadzone roślinami, z pozostawionym miejscem do pływania. W małych zbiornikach karłowacieją, co prowadzi do chorób i ostatecznie zgonu. Lubią czystą wodę. Są wrażliwe na związki azotowe, więc konieczna jest cotygodniowa podmiana 30% wody. Można je trzymać z innymi rybkami o podobnych wymaganiach środowiskowych, np. molinezjami.

Rozmnażanie

Rozmnażanie tych ryb jest łatwe. W zależności od temperatury wody ciąża trwa 4-5 tygodni. Samica może urodzić od 80 do 250 młodych. Im akwarium bardziej zarośnięte roślinnością drobnolistną, tym większe szanse na odchowanie młodych bez konieczności odławiania ich do innego zbiornika. Narybek jest traktowany jak przysmak. Można również zastosować kotniki wieszane na ściance akwarium, do którego przekłada się samiczkę tuż przed porodem.

Może się krzyżować ze zmienniakiem plamistym (platką).