Istnieje wiele różnych typów systemów oświetlenia akwariów i aby zrozumieć różnice, należy zapoznać się z kilkoma terminami. Różne typy żarówek emitują światło o różnych długościach fal z różnych części widma. Niektóre będą wpływały na szybkość wzrostu roślin, inne sprawią, że będą one lepiej kwitły. Żarówki nie są takie same, samo pojęcie „żarówka” jest umowne, ponieważ wiele z tych rodzajów światła nie ma nawet żarników. Dziś przybliżamy Wam najistotniejsze terminy związane z oświetleniem akwarium.
Światło aktyniczne
Światło aktyniczne pochodzi z niebieskiego końca spektrum kolorów i ten rodzaj światła jest lepszy do penetracji głębokiej wody niż tradycyjne światło białe. Z tego powodu światło aktyniczne jest często zalecane w przypadku dużych zbiorników ze słoną wodą. Lampy aktyniczne są czasami sprzedawane jako żarówki 50/50 i emitują połączenie niebieskiego i białego światła.
Światło Full-Spectrum
Emituje światło o pełnym spektrum – o wszystkich widzialnych długościach fal. Żarówki o pełnym spektrum są czasami nazywane żarówkami światła dziennego, ponieważ emitowane przez nie światło jest podobne do światła naturalnego. Są dobrym typem oświetlenia ogólnego przeznaczenia do akwariów. Często są połączeniem diod niebieskich i czerwonych. W zależności od zastosowania (np. kwitnienie, wzrost), stosunek diod czerwonych do niebieskich będzie inny. Bez zastosowania dodatkowych, biały diod, światło będzie miało różowy kolor. Opisując poszczególne spektrum światła idealnego do wzrostu roślin, można w skrócie powiedzieć, że najlepsze jest niebieskie i czerwone. Czerwone używane jest w procesie fotosyntezy, wspiera wzrost. Z kolei niebieski ułatwia kwitnienie i rozbudowę liści.
Światło Podkreślające kolory
Color-Enhancing to kolejny termin, na który możesz natrafić w odniesieniu do lamp aktynicznych lub światła dziennego. Te żarówki mają na celu wzbogacenie naturalnego ubarwienia ryb akwariowych. Najczęściej emitują światło z cieplejszego końca widma i mogą być używane zarówno w zbiornikach słodkowodnych, jak i morskich.
Świetlówki do akwarium
Świetlówki są jednymi z najczęściej stosowanych źródeł światła w różnych systemach oświetlenia akwariów, w tym w standardowych świetlówkach, świetlówkach kompaktowych, T-5 HO i VHO. Ten typ żarówki działa jak lampa wyładowcza, wykorzystując energię elektryczną do wzbudzania oparów rtęci zawartych w bańce w celu wytworzenia światła. Różne typy żarówek fluorescencyjnych oferują różne moce i intensywności światła w zakresie od 10 watów do 1000 watów.
Światła żarowe do akwarium
Żarówki tradycyjne, które wytwarzają światło za pomocą energii elektrycznej do podgrzania drutu znajdującego się w żarówce – gdy drut się nagrzewa, zaczyna świecić, wytwarzając światło. Żarówki te nie są powszechnie używane w akwarystyce, ponieważ wytwarzają zbyt dużo ciepła, ale można je zobaczyć w małych nowatorskich akwariach jako połączenie źródła zarówno ciepła (grzałki) jak i światła.
Power Compact do akwarium
Świetlówki Power Compact to źródło światła dużej mocy, które mają podobny współczynnik lumenów na wat jak żarówki T-5 (około 60 lumenów na wat). Są dostępne w różnych odmianach mocowania: wkręcane, wciskane, dwupinowe (G23), czteropinowe (2g7, 2g11). Mają dużą moc i są wszechstronne, przez co dość popularne.
Diody LED do akwarium
Diody LED nie są w rzeczywistości żarówkami, ale diodami elektroluminescencyjnymi. Ten rodzaj oświetlenia szybko zyskuje popularność w branży akwarystycznej, ponieważ jest energooszczędny i długotrwały. Diody LED dają wyjątkowy efekt „migotania” w zbiorniku, co znacznie poprawia jego wygląd, a także są przydatne w tworzeniu efektu „księżyca”, który jest korzystny dla nocnych mieszkańców zbiornika. Ledy w odróżnieniu od świetlówek świecą punktowo, więc penetracja świetlna zbiornika jest znacznie większa, ale może nie być tak równa jak w przypadku świetlówek 360. Oznacza to, że typowym problemem z ledami jest to, że krawędzie zbiornika mogą być nieco ciemniejsze od jego środkowych partii.
Co na opakowaniu
Gdy znasz już podstawy różnych typów oświetlenia, z których możesz wybierać, możesz przejść do ogólnego poznania oświetlenia akwarium. Jeśli chodzi o wybór odpowiedniej żarówki do systemu oświetlenia akwarium, powinieneś znać niektóre terminy, które prawdopodobnie zobaczysz na opakowaniu. Poniżej znajdziesz listę popularnych terminów dotyczących oświetlenia akwariów:
WAT
Jeśli znasz żarówki, prawdopodobnie przyzwyczaiłeś się do terminu „wat”. Moc żarówki to po prostu opis tego, ile energii potrzeba do zapalenia żarówki. Im wyższa moc, tym jaśniejsza żarówka. Większość typów systemów oświetlenia akwariów ma żarówki, które mają różne moce dedykowane do zbiorników o różnych rozmiarach. Musisz patrzeć na ten parametr nieco ostrożnie, bo dla przykładu: LED o mocy 50 watów, będzie znacznie jaśniejszy niż zwykła żarówka o tej samej mocy. Tutaj wchodzi kolejne pojęcie – jasność, czyli ilość lumenów.
Lumen
W odniesieniu do intensywności światła wytwarzanego przez dowolną żarówkę, możesz zobaczyć termin „lumen”. Lumen to międzynarodowa jednostka strumienia świetlnego, która służy do pomiaru ilości światła widzialnego emitowanego przez żarówkę – im wyższa wartość lumenów danej żarówki, tym intensywniejsze będzie światło. Ten pomiar jest ważniejszy do rozważenia niż moc żarówki, ponieważ moc jest w rzeczywistości miarą energii wymaganej do zapalenia żarówki, a nie mierzy ilości światła, które żarówka emituje. Stare żarówki 100-watowe mogą wytwarzać znacznie mniej światła niż świetlówki lub diody led o znacznie niższej mocy
Temperatura barwowa w Kelvinach
Skala Kelvina jest używany do określenia temperatury barwowej oświetlenia. Światło o temperaturze 5500 kelwinów można przyrównać do światła słonecznego. Poniżej tej wartości kolor światła staje się coraz cieplejszy dając żółte zafarbowanie (i nieco ciemniejsze np. zwykła żarówka). Powyżej 5500k pojawia się zimna biel i coraz większe zafarbowanie kolorem niebieskim. Rośliny najbardziej lubią światło o temperaturze barwowej 6500k.
PAR
Promieniowanie fotosyntetycznie czynne (PAR) to po prostu termin używany do opisania światła mieszczącego się w zakresie od 400 do 700 nm. Tego rodzaju światła wymagają żywe rośliny i fotosyntetyzujące bezkręgowce, a najlepszy PAR jest generalnie widoczny w żarówkach światła dziennego.
PUR
Fotosyntetycznie użyteczne promieniowanie (PUR) jest również nazywane użyteczną energią światła i jest to termin używany do opisania użytecznej części światła PAR. PUR zwykle występuje przy długościach fal między 620 a 740 nm, ale może być nieco trudny do zmierzenia. Na PUR może mieć również wpływ głębokość zbiornika. Kluczem do oświetlenia akwarium jest znalezienie żarówki o odpowiedniej mocy i strumieniu świetlnym, która również wytwarza światło w optymalnym zakresie PAR i PUR.
CRI
Wskaźnik oddawania barw (CRI) to miara tego, jak kolory wyglądają w źródle światła w porównaniu ze światłem słonecznym. Indeks jest mierzony w zakresie od 0 do 100, z doskonałym 100 wskazującym, że kolory pod źródłem światła wyglądają tak samo, jak w naturalnym świetle słonecznym. Zazwyczaj źródła światła o CRI od 80 do 90 są uważane za dobre, a te o CRI 90+ są doskonałe! Ogólna zasada brzmi: im wyższy współczynnik CRI, tym lepsza zdolność oddawania barw. CRI jest niezależne od temperatury barwowej. To są dwie różne rzeczy.
